Najlepsze książki 2015 roku według "NYT"

"The New York Times" opublikował listę 100 książek roku 2015 godnych uwagi, co uświadomiło mi, że kończy się rok, zaczyna się czas podsumowań. 

(c) yuan2003 / Foter.com / CC BY-NC 

Tymczasem o tylu książkach, które dostały się w moje ręce zaledwie kilka miesięcy temu, chciałbym jeszcze zdążyć napisać.

No ale w porządku. niech będzie. Potraktujmy tę setkę "NYT" jako pretekst do opowieści o tych odłożonych tomach.

Przeł. Iwona Zimnicka,
WL, Kraków 2015.

Pisze "NYT" o Karlu Ove Knausgardzie i jego czwartym z sześciu tomów "Mojej walki", tak bestsellerowej, jak i kontrowersyjnej opowieści. Do nas co prawda czwarty tom jeszcze nie dotarł, ale za to otrzymaliśmy kilka tygodni temu tom trzeci.

Czas płynie, w życiu i historii głównego bohatera - którym jest, jak wiemy, sam autor - "Mojej walki" też. Tym razem jednak, w trzecim tomie, Knausgard znowu wraca do dzieciństwa, by przeczołgać siebie i nas przy tej okazji przez swoje mniej lub bardziej (na ogół bardziej) traumatyczne doświadczenia. Wydaje się, że w przypadku tego tomu autor i tak trochę spuścił z tonu. Drastyczność nie jest już tak wielka. Nie ma już tylu ekshibicjonizmów jak wcześniej, pojawiają się za to filozoficzne wędrówki i refleksje. Tak czy siak - oderwać się nie można. I trochę zazdroszczę czytelnikom "NYT", że mieli już okazję poznać tom kolejny, ale przecież: co się odwlecze, to nie uciecze...

Przeł. Beata Geppert,
W.A.B., Warszawa 2015.

W zestawieniu "NYT" pojawia się też Michel Houellebecq ze swoją "Uległością". Nic dziwnego, książka była wydarzeniem roku na całym świecie. Powieść osiągnęła milionowe nakłady. Była szeroko dyskutowana we Francji, Niemczech, także i w Polsce.

Trudna to historia z wielu względów. Houellebecq pracuje kpiną, ironią i zarazem bezkompromisowością. Jego książki są gorzko-zabawne, wciągające i jednocześnie podsycające niepokój. Narrator w "Uległości" nie ma złudzeń. Jest przy tym skrajnie cyniczny, pesymistyczny, zrezygnowany i właściwie gdzieś podskórnie zmierzający ku zagładzie. Najgorsze, że świat przez Houellebecqa opisywany jest realistyczny. Po lekturze jego książek - wszystkich, choć muszę przyznać, że jednak "Cząstki elementarne" działały na mnie mocniej niż "Uległość" - świat traci wiele barw. Zyskuje za to wiele szarości i czerni.

Przeł. Zbigniew Kościuk,
Sonia Draga, Katowice 2015.

Ważną, jak się okazuje, jest też powieść "Bez skazy" Jonathana Franzena. Przyznaję się, że jej jeszcze nie przeczytałem, ale oczywiście odnotowałem fakt wydania w Polsce. Franzen to poza tym jeden z najwybitniejszych pisarzy amerykańskich, czołówka autorów literatury anglosaskiej. Jest przy tym wybitnym stylistą, ale i równie bacznym obserwatorem współczesności.

Szeroko pojętej teraźniejszości poświęcona jest również wspomniana powieść. Colm Toibin, recenzujący dla "NYT" książkę Franzena, zwraca uwagę, że tym razem autor bardziej skupia się na fabule, nie na stylu. To chyba dobrze, chociaż akurat cięty język zawsze się sprawdzał. Co ciekawe, Franzen pisze o różnych ciemnych stronach ludzkich charakterów, eksploruje też coś, co przecież nas fascynuje - a mianowicie wpływ Internetu na nasze relacje i jakość życia.


Wśród innych tytułów, na które "NYT" zwraca uwagę, znalazło się amerykańskie wydanie "My z Jedwabnego" Anny Bikont (serdeczne gratulacje!) oraz "Jeden z nas. Opowieść o Norwegii" Asne Seierstad. Ta druga książka, wydana w mijającym roku przez W.A.B., to opowieść o zamachu Andersa Breivika z roku 2011.

Na liście nowojorskiego magazynu znalazło się ponadto wiele interesujących tytułów, które chciałoby się zobaczyć na półkach księgarskich w Polsce. Wydawnictwo Czarne już zapowiedziało, że niebawem ukaże się "Ghettoside: A True Story of Murder in America" Jilla Leovy'ego oraz "H Is For Hawk" Helen Macdonald. Z kolei W.A.B. opublikuje "Do Not Harm" Henry'ego Marsha, "Outline" Rachel Cusk oraz "A Little Life" Hanyi Yanagihary.

Pełną listę stu książek "NYT" znaleźć można tutaj: http://www.nytimes.com/2015/12/06/books/review/100-notable-books-of-2015.html.